हरेक नेपालीका भान्सामा हरेक दिन प्रयोग हुने जिरा नेपालमै उत्पादन हुन्छ ? अँहँ, हुँदैन । भन्सार विभागको तथ्यांकले ९९ प्रतिशत जिरा भारत र बाँकी १ प्रतिशत अन्य देशबाट आयात भएको देखाउँछ ।
८ मंसिर, काठमाडौं । नेपालीको कुनै त्यस्तो भान्सा छैन होला जहाँ मरसलामा जिरा प्रयोग नहोस् । जिरालाई सामान्य मसलामात्र नभई नेपाली भान्सा र परम्परागत उपचार पद्धतिको अभिन्न अंग मानिन्छ ।
अझ भन्नुपर्दा पूर्वीय समाजका हरेक भान्सामा जिराको व्यापक प्रयोग हुने गर्छ । मिठो सुगन्ध साथै हल्का पिरो र सामान्य तितो स्वाद हुने जिरा नेपाली भान्सामा अत्यधिक प्रयोग हुने प्रमुख मसलामध्ये एक हो ।
यो एकवर्षीय झार वर्गमा पर्ने बाली हो, जसलाई मसला र जडीबुटी दुवै प्रयोजनका लागि उत्पादन गरिन्छ । यसले धेरै औषधीय गुण बोकेको अनुसन्धानहरूले देखाएका छन् ।
नेपालमा जिरा प्रयोग प्राय: सबै प्रकारका तरकारी, दाल, माछा, मासु, अचार र केकसम्ममा गरिन्छ । यसले खानाको स्वाद बढाउनुका साथै भोक जगाउनमा पनि मद्दत गर्छ । प्राय: हरेक नेपाली भान्सामा यो नभई नहुने मसलाका रूपमा रहेको छ । दाल फ्राई गर्दा, तरकारी भुट्दा वा अचार बनाउँदा यसको प्रयोगले खानामा छुट्टै स्वाद थप्छ ।
